Średniowiecze:

Muzyka w średniowiecznej Europie miała bardzo wysoką pozycję społeczną i uważana była za naukę.

Już w V wieku Martianus Capella w dziele "De nuptiis Philologiae et Mercurii" zaliczył muzykę do elitarnego grona siedmiu sztuk wyzwolonych,

 do grupy nauk matematycznych .

Teoretycy muzyki (nazywani musicus) zajmowali w hierarchii społecznej znacznie wyższą pozycję niż muzycy i kompozytorzy, których uważano

jedynie za rzemieślników.

 To właśnie traktaty teoretyczne są dziś głównym źródłem wiedzy o muzyce tamtych czasów.

W średniowieczu muzyka wokalna miała większe znaczenie niż wokalno-instrumentalna i instrumentalna, a większość używanych w tym

 okresie instrumentów wywodziła się ze starożytności.

Do najbardziej popularnych należy zaliczyć harfę, liry (też korbowe), lutnie, fidel (rodzaj skrzypiec), flety, piszczałki stroikowe (np. szałamaja),

organy, portatyw, różnego rodzaju dzwonki, trąby i rogi.





Renesans:

Najważniejszymi gatunkami muzyki liturgicznej renesansu były msze i motety (forma muzyczna, wokalna a cappella lub wokalno-

instrumentalna, trwale obecna w muzyce od XIII do XIX wieku).

Obydwie formy wyraźnie zmieniały się na przestrzeni trwania epoki, ponieważ najważniejsi kompozytorzy sakralni coraz chętniej sięgali po

 dorobek muzyki świeckiej.

Poza mszami i motetami popularne były także madrygały i laudy.

Obowiązujące w średniowieczu łacińskie chorały gregoriańskie zaczęły odchodzić w niepamięć, a w ich miejscu zaczęły pojawiać się pieśni

  w językach narodowych.

Bardzo ważnym dla rozwoju muzyki w renesansie był wynalazek druku Jana Gutenberga, dzięki któremu zapisy nutowe stały się bardziej

 dostępne.

 Dzięki temu także znacznie więcej utworów z tej epoki zachowało się do dziś niż z okresu średniowiecza.

W ogóle można powiedzieć, że okres renesansu zdominowały formy wokalne, a przede wszystkim wielogłosowe.

Najpowszechniej spotykanymi utworami były madrygały, frotolle, kanony, chansony, canzonetty, villanelle oraz pieśni z akompaniamentem

 lutni.

Czasami kompozytorzy mieszali ze sobą poszczególne style, w wyniku czego powstawały np. motet-chansony czy motety o treści świeckiej.

W renesansie odchodzono od obowiązującej w średniowieczu linearności przejawiającej się w dominacji tenoru w pieśniach, na rzecz układu

 czterogłosowego.





Barok:

Muzykę barokową miała odróżniać od renesansowej jej ekspresyjność i indywidualny charakter.

W początkowym okresie epoki baroku chciano odrzucić polifonię, co przyczyniło się do stworzenia charakterystycznych dla całej epoki

 środków wyrazu jak monodia akompaniowana, bas cyfrowany, czy technika koncertująca.

Główną ideą, celem muzyki stało się w baroku wyrażanie emocji i wywoływanie w słuchaczu uczuć zwanych afektami.

Z kolei barok z końca XVII wieku i pierwszych dziesięcioleci wieku kolejnego to tendencja do monumentalizacji – utwory stają się dłuższe,

wieloczęściowe, przeznaczone na coraz większą ilość muzyków – rozwinięcie zdobnictwa w wykonawstwie, ponowna fascynacja potęgą

 kontrapunktu, coraz większy rozwój muzyki instrumentalnej, a także powstanie koncertu solowego, sonaty i wielu innych gatunków i form.

 Szczytowe osiągnięcia w muzyce schyłkowego baroku wyznaczają nazwiska takich twórców jak Antonio Vivaldi, Jerzy Fryderyk Händel, Jan

Sebastian Bach.

Odejście od ich nieraz pompatycznego stylu w stronę miniaturyzacji, subtelności zdobień, lekkości, elegancji, finezji i sielankowości, kojarzone

 jest ze stylem galant (odpowiadającym rokoko w sztuce).

Muzyczne galant przez jednych traktowane jest jako końcowa faza muzycznego baroku, przez innych jako okres przejściowy do epoki

 klasycyzmu.





Klasycyzm:

Wiek XVIII to epoka bogata w wielu twórczych i interesujących kompozytorów, charakteryzująca się ogromną różnorodnością, licznymi

 szkołami i stylami.

Początek epoki klasycznej wyznacza styl galant, który czasowo obejmuje lata 1720-1780.

Jednym z pierwszych wyrazicieli klasycyzmu był Johann Mattheson, którego zdaniem prąd ten miał uosabiać nowy, racjonalny styl, stojący   

 w opozycji do tradycji, przede wszystkim do muzyki barokowej nasyconej kontrapunktem, skomplikowanej, coraz trudniejszej i nudniejszej

     w  odbiorze (Das neu-eröffnete Orchestre, 1713 r.).

Warto pamiętać, że w tym okresie twórczość Jana Sebastiana Bacha wydawała się współczesnym zbyt uczona i monotonna, chociaż

 doceniano mistrzostwo warsztatu lipskiego mistrza i jego umiejętności wykonawcze.

Muzyka w nowym stylu miała być zatem wesoła, przyjemna, prosta, ale też elegancka.

Jej głównym celem miało być wprawianie słuchaczy w dobry nastrój. Jak mawiał Voltaire, „być galant, to poszukiwać przyjemności”.

W tym celu twórcy komponujący w stylu galant wybrali fakturę homofoniczną (rezygnując z barokowej polifonii), gdzie śpiewną, uroczą,

 pełną wdzięku i łatwą do zapamiętania melodię miał wspierać lekki akompaniament.

Z muzyki operowej styl galant szybko przewędrował do muzyki instrumentalnej, szczególnie do muzyki klawiszowej, nie obciążanej nadmierną

 wirtuozerią.

Nowe ideały zaadaptowali też twórcy wczesnej symfoniki, przyczyniając się do powstania nowego gatunku orkiestrowego.

Do najważniejszych kompozytorów stylu galant należą Johann Christian Bach, którego styl odcisnął silne piętno na melodyce Mozarta,

 Giovanni Battista Sammartini, Giovanni Battista Pergolesi, Nicolà Porpora, Johann Adolf Hasse, Baldassare Galuppi, Luigi Boccherini,

 Johann Schobert, Georg Christoph Wagenseil i wielu innych.